ویتامین C چیست؟
ویتامین C یا همان اسکوربیک اسید، یک ویتامین محلول در آب است که در بدن انسان ساخته نمی‌شود. همین مسئله آن را به یک ریز مغذی ضروری برای انسان تبدیل می‌کند که باید آن را از طریق رژیم غذایی روزانه خود دریافت نماید. ویتامین سی همچنین در بدن به عنوان آنتی اکسیدان عمل کرده و از سلولها در برابر آسیب ناشی از مواد شیمیایی مضر موسوم به رادیکال‌های آزاد محافظت می‌نماید.
رادیکال‌های آزاد در اثر سوخت و ساز درون سلولی، آلودگی هوا، سیگار کشیدن و اشعه ماوراء بنفش به وجود آمده و این ویتامین می‌تواند از بدن در برابر آسیب ناشی از آن‌ها محافظت نماید. ویتامین ث همچنین به عملکرد بهتر سایر آنتی اکسیدانها مانند ویتامین E و A در بدن کمک می‌کند.
بهترین منابع ویتامین C
اسکوربیک اسید (ویتامین ث) در بسیاری از میوه ها و سبزیجات به وفور یافت میشود. منابع سرشار ویتامین ث به ترتیب میزان ویتامین موجود در آن‌ها موارد زیر را شامل می‌شوند:
- گروه مرکبات (پرتقال، لیمو و گریپ فروت)
- انواع فلفل شیرین (قرمز، زرد و سبز)
- کیوی
- بروکلی
- توت فرنگی
- گوجه فرنگی
- کلم قرمز
- گل کلم
- طالبی
این ویتامین به طور طبیعی در غلات وجود ندارد و به صورت غنی شده به آن‌ها افزوده میشود. از آنجا که حرارت باعث تجزیه شدن اسکوربیک اسید می‌گردد، پختن سبزیجات و میوه ها به خصوص با حرارت بالا باعث از بین رفتن بخش عمده ویتامین ث آن‌ها خواهد شد.
علاوه بر منابع غذایی، مکملهای این ویتامین نیز به راحتی از طریق داروخانه‌ها در دسترس هستند که از متداول‌ترین انواع آن‌ها می‌تواند به پودر، مایع، قرص ویتامین c و قرص جوشان ویتامین c اشاره کرد.
خواص ویتامین C
همانطور که عنوان شد، ویتامین ث نقشی اساسی در سلامت بدن ایفا می‌کند. از مهم‌ترین خواص این ویتامین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ساخت کلاژن
یکی از اصلی‌ترین فواید ویتامین c نقش آن در ساخت مواد مهمی از قبیل کلاژن (پروتئین ساختمانی پوست، مو، استخوان و بسیاری از بافت‌های بدن)، ال- کارنیتین و برخی از مواد شیمیایی که نقش ناقل پیام‌های عصبی را دارند است. وجود این ویتامین برای عملکرد مناسب دستگاه ایمنی ضروری بوده و بدون وجود آن فرآیند بهبود زخم ها (به دلیل ساخته نشدن کلاژن) اتفاق نمی‌افتد. ویتامین ث همچنین میزان جذب آهن از روده ها را افزایش می‌دهد.
کاهش خطر ابتلا به سرطان
تحقیقات علمی نشان داده‌اند که مصرف ویتامین سی می‌تواند خطر ابتلا به انواع سرطان را به طور موثر کاهش دهد. این تاثیر احتمالا از سه طریق اتفاق می افتد: کاهش تولید و یا تشکیل مواد سرطان زا (مانند Nitrosamines)، تنظیم و تقویت سیستم ایمنی در مقابل عوامل سرطان زا (کارسینوژن) و اثر آنتی اکسیدان در برابر رادیکال‌های آزاد که از عوامل اصلی ایجاد انواع سرطان به شمار می‌آیند.
پیشگیری از بیماری های قلبی – عروقی و سکته قلبی و سکته مغزی
از دیگر خواص ویتامین c می‌توان به پیشگیری از بیماری های قلبی – عروقی و سکته های قلبی و مغزی اشاره کرد. اسکوربیک اسید با اثر آنتی اکسیدان خود جلوی آسیب به دیواره شریان ها و تصلب شرایین (آترواسکلروز) را می‌گیرد. این ویتامین همچنین باعث بهبود ترشح ماده‌ای طبیعی از دیواره رگ‌ها میشود که در گشاد کردن آن‌ها و کاهش فشار خون تاثیرگذار است.
کاهش شانس ابتلا به سرماخوردگی
تحقیقات علمی نتوانسته‌اند این باور عمومی را به اثبات برسانند که مصرف ویتامین c فراوان، جلوی ابتلا به سرماخوردگی در مراحل اولیه را می گیرد. مصرف مقادیر زیاد ویتامین سی در حد ۱۰۰۰ میلی گرم در روز، تنها در افرادی که تمرینات سخت بدنی انجام می‌دهند (مانند ورزشکاران حرفه ای و یا سربازان) توانسته میزان ابتلا به سرماخوردگی را کاهش دهد اما در افراد عادی بی تاثیر بوده است. با این حال، مصرف مکملهای این ویتامین ممکن است دوره سرماخوردگی را کوتاه‌تر کرده و یا از شدت علائم آن بکاهد.