افسردگی یکی از شایع ترین اختلالات روانی در کودکان می باشد. در این مقاله قصد داریم افسردگی در کودکان را مورد بررسی قرار دهیم.
افسردگی یکی از رایج ترین اختلالات روانی در کودکان می باشد که روی سلامتی کودک تاثیر می گذارد. اگر افسردگی درمان نشود می تواند سبب رفتارهای ناسازگارانه در کودک شود. در این مقاله قصد داریم افسردگی در کودکان را مورد بررسی قرار می دهیم.
آشنایی با افسردگی در کودکان
توجه داشته باشید به جز بزرگسالان، افسردگی در کودکان نیز بسیار شایع می باشد. نزدیک پنج درصد کودکان در جامعه مبتلا به اختلال افسردگی هستند. افسردگی کودکان خیلی جدی تر از بزرگسالان می باشد. نشانه های افسردگی کودکان به صورت تقریبی یکسان می باشد. اما ویژگی این علائم با بالا رفتن سن تغییر می نماید.
افسردگی در کودکان معمولا به شکل ناراحتی و غم روزمره ای که آن ها در زمان رشد تجربه می کنند، بروز پیدا می کند. تنها به این علت که کودک غمگین و ناراحت به نظر می رسد به این معنا نیست که مبتلا به افسردگی است. ولی اگر ناراحتی و محزون بودن ادامه داشته باشد و تمام فعالیت های روزانه او مانند مدرسه را مختل کند به معنای افسردگی می باشد. مشخصات اولیه در افسردگی کودکان شامل نا امیدی، تغییرات خلق و خو و اندوه مداوم می باشد. به یاد داشته باشید که افسردگی یک بیماری جدی اما قابل درمان می باشد. 3 درصد از کودکان به اختلال افسردگی دچار می شوند. این بیماری در پسران زیر 10 سال شایع تر می باشد.
نقش والدین در افسردگی کودکان
نقش والدین در افسردگی کودکان را نباید دست کم گرفت. بهتر است بدانید علائم افسردگی کودکان با یک دیگر فرق می کند. در افسردگی پنهان رفتارهای خشن و عصبی کودک، میزان افسردگی او را بیان می کند. ولی به طور کلی بیشتر کودکان افسرده، غم و ناراحتی خود را مانند افراد بالغ بروز می دهند. برخی از پدر و مادران انکار می کنند که فرزندشان مبتلا به اختلال افسردگی است. امکان دارد به علت انگ اجتماعی اختلالات روانی، نسبت به درمان کودک افسرده خود هیچ گونه اقدامی نکنند. ولی این موضوع بسیار مهم است که والدین افسردگی را باید درک کنند و اهمیت درمان آن را نادیده نگیرند.
نشانه ها و علائم افسردگی کودکان
نشانه ها و علائم افسردگی در کودکان همیشه یکسان نمی باشد. ولی در واقع بیشتر آن ها در شرایط و زمان های متفاوت علائم مختلفی را از خودشان بروز می دهند. بعضی از کودکان افسرده خیلی معقول رفتار می کنند و هیچ گونه نشانه ظاهری را از خود نشان نمی دهند. برخی از کودکان به خصوص بالای 12 سال امکان دارد مصرف الکل یا مواد مخدر را شروع نمایند.
اگرچه در سن زیر 12 سال مسئله خودکشی بسیار نادر است اما گرایش به خودکشی در این سن نیز دیده می شود. این کودکان وقتی ناراحت یا عصبانی هستند تمایل زیادی به این کار نشان می دهند لازم به ذکر است بدانید میل به خودکشی در دخترها بیشتر وجود دارد ولی پسرها تمایل زیادتری دارند که در اثر این اقدام کشته شوند. کودکانی که در معرض خطرهایی مانند خشونت و سوءاستفاده های جنسی و فیزیکی بوده اند احتمال خودکشی در آن ها بیشتر می باشد.
نشانه ها و علائم افسردگی درکودکان مانند دوران نوجوانی و بزرگسالی می باشد. بعضی از این نشانه ها شامل موارد زیر می شود:
- اختلال و تغییر در اشتهای کودک به صورتی که سبب افزایش و کاهش وزن او شود.
- احساس غم و اندوه در کودک مانند اشک ریختن.
- کاهش انرژی و خستگی
- اختلال و تغییر در خواب کودک
- زود عصبانی شدن
- خستگی پیوسته و کاهش انرژی
- اختلال در فعالیت های تحصیلی
- درد های بدنی مثل سردرد و شکم درد
- فکر کردن درمورد خودکشی و مرگ
- رفتار های خطرناک و نگرانی بسیار کم درباره سلامتی و ایمنی خود
- پریشانی و بی قراری
- ضعف در تمرکز و تفکر
- احساس بی ارزش بودن و سرزنش های بیش از حد
دلیل افسردگی در کودکان
دلیل افسردگی در کودکان مثل بالغین، ترکیبی از عوامل مختلف می باشد. ترکیبی از عوامل و مشکلاتی مثل:
- سابقه خانوادگی
- اختلالات بیوشیمیایی
- عوامل محیطی
- ژنتیک
- حوادث ناخوشایند
به یاد داشته باشید افسردگی در کودکان یک حالت گذرا نمی باشد. و حتما باید کودکان افسرده تحت نظر روانشناس کودک باشند.
جلوگیری از افسردگی کودکان
در روش های جلوگیری از افسردگی کودکان لازم است که رویکردهای نوین مورد توجه قرار گیرند. بهتر است بدانید کودکانی که سابقه افسردگی خانوادگی دارند بسیار بیشتر در معرض ابتلا به این اختلال می باشند. احتمال بروز این مشکل در کودکانی که والدین آن ها به افسردگی دچار هستند، نسبت به کودکانی والدین آن ها این مشکل را ندارند، خیلی بیشتر می باشد. استفاده از مواد مخدر، اختلاف ها و درگیری خانوادگی کودکان را بیشتر در معرض این آسیب قرار می دهند.
- فرزندان والدین افسرده زمانی که قادر به تمرکز زیاد بر وظایف متناسب با سن خود باشند می توانند انعطاف پذیری زیادتری نشان دهند.
- والدین افسرده اگر تمام تعهد خود را نسبت به فرزند پروری به طور صحیح انجام دهند، کمتر درگیر اختلال افسردگی می شوند.
- برای اینکه افسردگی کودکان به حداقل برسد لازم است کودکان رابطه قوی با خانواده خود داشته باشند.
تشخیص افسردگی در کودکان
به منظور تشخیص افسردگی در کودکان لازم است که علائم و نشانه ها در مدت 2 هفته نشان داده شوند. پس از آن حتما باید به روانشناس کودک مراجعه نمایید. والدین در کودکان خود تغییراتی را مشاهده می کنند که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:
- کودکان افسرده خیلی زود اشک می ریزند یا همیشه در حال گریه کردن هستند.
- قصد آسیب زدن به خود را دارند.
- کودکان خردسال امکان دارد نسبت به قبل کوچکتر از سن و سال خود رفتار نمایند.
- وابستگی بیشتر به روابط خاص دارند.
- کناره گیری اجتماعی و انزوا به گونه ای که کودک تایم بیشتری را تنها و دور از خانواده سپری می کند.
- کج خلقی بیش از حد که موجب بدرفتاری، داد و فریاد، عصبانی شدن و بد اخلاقی می شود.
- حساسیت زیادی نسبت به انتقاد یا دیگر تجارب منفی دارند.
درمان کودکان افسرده
تاثیر آموزش خانواده بر کودک افسرده : درمان کودکان افسرده در محیط خانه باید با آموزش خاصی همراه باشد. و نقش خانواده بسیار پر رنگ می باشد. یادگیری در مورد این اختلال جز درمان افسردگی تلقی می شود. به طور مثال درک اینکه افسردگی چگونه بر روحیه، بدن و رفتار کودک تاثیر می گذارد می تواند به چند روش به خانواده و کودک کمک نماید:
- اعضای خانواده می توانند روش کمک به کودک افسرده را بیاموزند.
- اعضای خانواده امکان دارد متوجه عود کردن نشانه های افسردگی در کودک خود شوند.
- آن ها می توانند بیاموزند که چگونه محیط را برای بیمار امن تر کنند. به طور مثال بایستی دسترسی به موارد خاصی مثل داروهای تجویزی کاملا محدود شود.
روان درمانی: روان درمانی به خانواده و بیماران می آموزند که خودشان به طور کامل اختلال افسردگی را بشناسند. این آموزش شامل غلبه بر افسردگی و مدیریت روابط می باشد. همچنین راهکارهای مناسب در جهت کنترل استرس را نیز در بر می گیرد.
دارودرمانی: این شیوه درمانی بستگی به وضعیت فردی کودک، شدت افسردگی و خانواده دارد. اگر افسردگی شدید باشد امکان دارد روانشناس کودک را به روانپزشک ارجاع دهد.
نحوه رفتار با کودکان افسرده
نحوه رفتار با کودکان افسرده باید به گونه ای باشد که نباید انتظار داشت آنها سریعا درمان شوند. امکان دارد درمان کودک افسرده تایم بیشتری طول بکشد و کمی دشوار باشد. پدر و مادر این کودک می توانند با انجام روش های زیر به کودک افسرده خود کمک نمایند:
- راهکارهایی برای آرامش و تمرکز حواس را با کودک خود تمرین کنند.
- کودک باید در برنامه روزانه خود ورزش را بگنجاند. این ورزش حتما نباید سخت باشد. پیاده روی روزانه نیز می تواند برای او مناسب باشد.
- حتما روی میزان خواب کودک خود نظارت کافی را داشته باشند.
- از مشاور کودک کمک بگیرند. او به کودک شما آموزش می دهد که چگونه عواطف و احساسات خود را به خوبی بیان نماید.
- برای حرف زدن با کودک خود زمان بیشتری بگذارند.
- برای کودک خود برنامه غذایی سالمی در نظر داشته باشند. این برنامه غذایی شامل غلات کامل، میوه ها، سبزیجات، حبوبات و مواد غذایی سرشار از پروتئین باشد.
- انتخاب یک سبک زندگی سالم می تواند به بهبود حال کودک کمک زیادی کند.