کبد چرب از جمله بیماری هایی است که افراد می توانند با داشتن برنامه های ناسالم غذایی به آن مبتلا شوند. حال، افراد برای جلوگیری و پیشگیری از ابتلای به این نوع بیماری باید به نکات خاصی توجه داشته باشند. در متن زیر به بررسی بیماری کبد چرب و علائم آن و هم چنین راه های درمان خانگی برای پیشگیری از آن پرداخته شده است.
بهترین راه درمان خانگی کبد چرب
همان طور که می دانیم، کبد یکی از مهم ترین اندام های حیاتی بدن انسان است که وظایف بسیار مهمی را بر عهده دارد. از جمله این وظایف می توان به تولید کردن صفرا و کمک به هضم راحت تر مواد غذایی، تولید پروتئین مورد نیاز برای بدن، ذخیره سازی آهن در بدن، تبدیل کردن مواد مغذی به انرژی، تولید عوامل مؤثر در لخته کردن خون و بهبود زخم ها می باشد. همچنین کبد با تولید کردن فاکتورهای ایمنی به بدن کمک می کند که در برابر انواع عفونت ها مقاوم باشد و باکتری ها و توکسین ها را از خون فرد پاک کند.
یکی از مهم ترین وظایف کبد، پاکسازی خون است. بنابراین اگر کبد دچار بیماری شود، عوارض بسیار بدی را به دنبال دارد. یکی از مهمترین بیماری های مرتبط با کبد، کبد چرب است که به خاطر تجمع بیش از حد چربی در کبد به وجود می آید. امروزه افراد بسیاری در سراسر جهان از بیماری کبد چرب رنج می برند. اگرچه میزان تأثیرگذاری آن در افراد مختلف متفاوت بوده و بیشتر افرادی که به آن مبتلا می شوند هیچ گونه علائمی ندارند ولی در عین حال، در برخی موارد دیگر نیز می تواند منجر به بروز آسیب های جدی به کبد و سلامت بدن شود.
در این گونه موارد، کبد چرب موجب ملتهب و متورم شدن کبد شده که منجر به آسیب زدن به بافت آن می شود. به این مرحله که استئاتوهپاتیت گفته می شود، به آن کبد چرب گرید یک گفته می شود. در مرحله دیگر حاصل از چربی کبد، منجر به ایجاد بافت اسکار در محل هایی از کبد شده که آسیب دیده است. این مرحله را فیبروز و یا کبد چرب گرید دو نامیده می شود و در نهایت زمانی که بافت اسکار پیشرفته شود، جایگزین بافت های سالم شده و در این مرحله که به آن سیروز کبدی در فرد گفته می شود، به آن کبد چرب گرید سه گفته می شود.
در سیروز کبدی که بافت اسکار جایگزین بافت سالم کبد شده است، منجر به اختلال در عملکرد کبد شده به طوری که عملکرد کبد را کاهش و یا به طور کامل از بین می برد و به علاوه، سیروز کبدی همچنین می تواند عوارض شدیدتری را از قبیل ایجاد نارسایی کبدی و سرطان کبد نیز ایجاد کند.
علائم بسیاری باعث ایجاد کبد چرب می شود، که از جمله مهم ترین آنها می توان به افرادی که آسیایی و یا اسپانیایی تبار هستند، مصرف بیش ازحد الکل و مشروبات الکلی، خانم های یائسه، افرادی که دچار اضافه وزن و چاقی های مفرط هستند و چربی شکم بسیار بالایی دارند، همچنین افرادی که دارای فشار خون بالا و دیابت و یا کلسترول بالا هستند، افرادی که دارای رژیم غذایی سرشار از مواد قندی هستند، عوامل ژنتیکی، افزایش سطح چربی خون، کاهش ناگهانی وزن، تحرک بدنی پایین و ورزش نکردن از مهمترین عوامل مؤثر در ایجاد کبد چرب هستند. در نهایت کسانی که دچار آپنه خواب انسدادی هستند نیز، بیشتر در معرض ابتلاء به بیماری های ناشی از کبد چرب می شوند.
همانطور که اشاره شد، افرادی که به کبد چرب مبتلا می شوند معمولاً علائم و یا نشانه خاصی ندارند مگر در صورتی که دچار کبد چرب از نوع گرید سه و یا سیروز کبدی شده باشند که علائمی از قبیل؛ الگوهای نامنظم خواب، خارش پوست، خستگی و ضعف، احساس گیج بودن، تورم پاها و شکم، مشکلات حافظه، سوء تغذیه، کم کاری تیروئید، بارداری، مصرف داروهایی از قبیل آسپرین و تتراسایکلین، زردی چشم و یا زرد رنگ شدن پوست بدن، حالت تهوع همراه با از دست دادن اشتها و یا کاهش وزن، نوسانان وزن، بزرگ شدن پستان در مردان، کبود شدن بدن، قرمزی کف دست ها، ادرار تیره، خشکی چشم و یا دهان، ایجاد اختلال در تمرکز، دردهای شکمی و یا احساس پر بودن در سمت راست بالای شکم را در خود احساس می کنند. جوش زدن صورت و هم چنین زردی و آکنه در پوست صورت نیز می تواند علائم ناشی از کبد چرب باشد که دلیل ایجاد آن عدم عملکرد صحیح کبد در پاکسازی خون از متابولیت ها و مواد دفعی است.
برطبق تحقیقات انجام شده دو نوع کبد چرب وجود دارد. کبد چرب الکلی و کبد چرب غیر الکلی.
زمانی که کبد نمی تواند چربی های موجود را به خوبی بشکند، چربیها در بافت های کبد تجمع کرده و موجب چرب شدن کبد می شوند. در این نوع کبد چرب، الکل هیچ دخالتی ندارد و به آن کبد چرب غیر الکلی ساده گفته می شود. اما برعکس، زمانی که بیماری استئاتوهپاتیت منجر به پیدایش زخم در کبد و یا ایجاد سرطان کبد می شود، به کبد چرب استئاتوهپاتیت گفته می شود که افراد باید سریعاً به بهترین فوق تخصص کبد و گوارش مراجعه کنند.
در کبد چرب الکلی نیز در صورت مصرف بیش از حد الکل، کبد دچار چربی شده و نمی تواند به راحتی با چربی ها مقابله کند. در این گونه موارد، فرد باید مصرف الکل را کنار گذاشته تا بتواند آن را درمان کند. در غیر این صورت، با پیشروی این بیماری منجر به ابتلاء به سیروز کبدی می شود.
از بهترین راه های مقابله با بیماری کبد چرب، مصرف نکردن غذاهای فست فودی، حذف کردن نوشابه و سس از برنامه غذایی و یا مصرف بسیار کم آن، مصرف انواع میوه جات و سبزیجات، داشتن رژیم غذایی حاوی غذاهای کم چرب، ترک مواد مخدر و مشروبات الکلی، عدم استفاده از مواد غذایی فریزر شده، عدم استفاده از مواد غذایی زودپز شده، دوری کردن از مصرف نمک های زیادی، عدم استفاده از چای پر رنگ و لبنیات پرچرب، عدم استفاده از روغن های سرخ کردنی، داشتن تحرک جسمانی و بدنی کافی به گونه ای که فرد باید دارای یک برنامه فعالیت بدنی روزانه باشد، دوری از استرس که رابطه مستقیمی با کبد چرب داردمی باشد. لازم به ذکر است که استرس در موارد زیادی منجر به ایجاد اختلالات و عوارضی بر روی عملکرد طبیعی بدن و فعالیت مغز می شود، و درمان بیماری های زمینه ای از قبیل دیابت و اختلالات مادرزادی، می تواند زمینه های ابتلاء به کبد چرب را کاهش داد.
همان طور اشاره کردیم، کبد چرب با تجمع مقدار زیادی چربی در بافت های کبد همراه است به همین دلیل افرادی که چاق تر هستند بیش تر در معرض ابتلاء به این بیماری قرار می گیرند. علاوه براین، داشتن دیابت نوع دو نیز از جمله مواردی است که احتمال چرب شدن کبد را افزایش می دهد چرا که تجمع چربی در کبد با مقاومت به انسولین در ارتباط است. افراد مبتلا به سندروم متابولیکی نیز معمولاً به طور بیشتری در معرض ابتلاء به کبد چرب قرار می گیرند.
هم چنین، افراد باید در جریان باشند که در دوران بارداری نیز چربی کبد صورت می گیرد که در این دوره، جمع شدن چربی در کبد می تواند خطراتی را برای مادر و نوزاد ایجاد کند. در صورت بی توجهی به آن می تواند خطراتی از قبیل نارسایی های کبدی، نارسایی کلیه، عفونت های شدید و یا خونریزی را ایجاد کند. مهم ترین علائم فرد در دوران بارداری که حاکی از وجود کبد چرب است داشتن حالت تهوع، استفراغ، زردی، کسالت و درد در قسمت بالایی سمت راست شکم در سه ماهه سوم بارداری است. برخی از مطالعات انجام شده نشان می دهند که ابتلا بودن مادر باردار به بیماری های کبدی قبل از بارداری و نیز وجود تغییرات هورمونی در دوران بارداری از جمله دلایل بروز کبد چرب در دوران بارداری است.
اگرچه در حال حاضر هیچ گونه دارویی برای درمان قطعی کبد چرب تأئید نشده است، بلکه در بسیاری از موارد تغییر سبک و شیوه زندگی فرد می تواند به مقابله با آن کمک کند. برخی از راه حل های تجویز شده برای جلوگیری از ابتلاء به کبد چرب به شکل زیراست:
افراد می توانند با مصرف کردن خوراکی هایی از قبیل میوه و سبزیجات و حبوبات و غلاتی که سرشار از مواد مغذی گیاهی هستند، به پیشگیری از بیماری مورد نظرکمک های بسیار مؤثری کنند. هم چنین، محدود کردن مصرف کربوهیدرات های تصفیه شده از قبیل شیرینی و برنج سفید، نان سفید و سایر دانه های تصفیه شده نیز می تواند در این زمینه بسیار مفید باشد.
افراد می توانند با محدود کردن استفاده از گوشت قرمز و بسیاری از محصولات حیوانی که دارای چربی های اشباع شده ای هستند، بدن خود را در مقابل ابتلای به بیماری کبد چرب مقاوم کنند و هم چنین با دوری کردن از مصرف چربی های ترانس که در بسیاری از میان وعده های فرآوری شده وجود دارند، در بهبود و سلامت بدن خود در برابر انواع بیماری های مضر از قبیل بیماری های کبد چرب، نقش بسیار مؤثری داشته باشند.