حتما به خوبی می دانید زردی نوزاد چیست؛ زیرا این مشکل یکی از شایع ترین مشکلات بین کودکان و نوزادان است. زمانی که پوست بدن مایل به زرد است، در واقع کودک یکی از نشانه های زردی را دارد. اما آیا میدانید زردی در کودکان چه نشانه های دیگری دارد و راه های درمان آن چیست؟ در این بخش به بررسی این موضوع می پردازیم.
پیشگفتار
آیا می دانید زردی در کودکان و نوزادان به چه معناست و چه علائمی دارد؟ با راه های درمانی این مشکل آشنایی دارید؟ به طور کلی سوالات بسیار زیادی در خصوص زردی در ذهن والدین است که مدام به دنبال جواب برای آنها می گردند. اگر می خواهید بدانید زردی چیست و چه علائمی دارد و همچنین با روش های درمان آن آشنا شوید، در ادامه این مقاله همراه ما باشید.
زردی در کودکان به چه معناست؟
زردی یا همان یرقان در کودکان و نوزاد باعث زرد شدن رنگ پوست و سفیدی چشم های آنها می شود. زمانی که مقدار بیلی روبین در خون کودک بیش از حد مجاز باشد، اصطلاحا به زردی مبتلا می شود. به طور کلی از روز پنجم تولد به بعد علائم زردی در نوزاد بروز پیدا می کند و گاهی ممکن است برای طی کردن مراحل درمان نوزاد چند روز در بیمارستان بستری بماند. البته خوب است تا بدانید این مشکل با درمان های پزشکی رفع می شود و دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. اما در صورتی که به آن بی توجهی شود، ممکن است کودک دچار آسیب مغزی شود. به دنبال این آسیب مغزی احتمال دارد تا آخرین روز زندگی، کودک با مشکلاتی همچون عقب ماندگی ذهنی، ناشنوایی و یا فلج مغزی روبرو شود.
چه دلایلی برای بروز زردی در کودکان وجود دارد؟
همانطور که گفتیم زردی یا یرقان در کودکان و نوزادان به دلیل زیاد بودن بیلی روبین در خون به وجود می آید. بیلی روبین باعث تخریب گلبول های قرمز خون و فرسوده شدن آنها می شود. به همین علت باید جلوی پیشروی آن گرفته شود و این مشکل سریعتر درمان شود. شایع ترین علت هایی که باعث بروز زردی در کودکان می شود، به شرح زیر است:
- ژنتیک
یکی از اصلی ترین دلایل زردی نوزادان و کودکان، ژنتیک است. نوزادانی که خواهر یا برادرشان دارای زردی بوده است، به احتمال بسیار زیاد به زردی مبتلا می شوند.
- خونریزی در حین تولد
از دیگر دلایل زردی و یرقان کودکان، خونریزی در حین تولد است. کودکانی که بنا به هر دلیلی در هنگام تولد خونریزی دارند، به دلیل جایگزین شدن بیلی روبین با گلبول های قرمز زردی می گیرند.
- تولد زود هنگام
ریسک ابتلا به زردی در نوزادانی که زودتر از موعد مقرر متولد می شوند، بیشتر از سایر نوزادان دیگر است.
- بیماری های خاص
بعضی از نوزادان به طور مادرزادی به بیماری هایی نظیر کم کاری تیروئید و… مبتلا هستند. به همین علت ریسک ابتلای این نوزادان به زردی بیشتر از سایر نوزادان دیگر است.
- تولد در شرق آسیا
به دلیل شرایط خاص آب و هوایی و نژادهای مختلف، نوزادانی که در شرق آسیا متولد می شوند، بیشتر از سایرین به زردی مبتلا می شوند.
علائم زردی کودکان چیست؟
حال که متوجه شدید زردی کودکان به چه دلایلی به وجود می آید، خوب است تا در خصوص علائم زردی نیز اطلاعات مفیدی کسب کنید. اولین و مهمترین علائم زردی در کودکان، زرد بودن رنگ پوست و سفیدی چشم ها است. اما علائم یرقان و زردی به این دو نشانه ختم نمی شوند و از بررسی بعضی فاکتورهای دیگر نیز می توان به وجود آن پی برد. در ادامه بعضی از این علائم را بررسی خواهیم کرد.
- زردی در بدن پخش شود
یکی از علائم بارز زردی در کودکان این است که زردی در بدن آنها پخش شود. ابتدا زردی فقط در قسمت صورت و گردن است اما گاهی ممکن است به دلیل بالا رفتن مقدار بیلی روبین در خون، زردی به دست ها، پاها و قفسه سینه نیز برسد.
- ضعف در مکیدن
از دیگر علائم زردی در نوزادان این است که نمی توانند خوب شیر بخورند و در مکیدن بسیار ضعیف هستند. به همین علت در وزن گیری آنها نیز اختلالاتی به وجود می آید.
- خواب آلودگی و بدخلقی
شاید گمان کنید که نوزاد شما به دلیل تغییر برنامه خواب بد خلق است. اما در واقع زردی باعث بدخلقی و خواب آلودگی نوزاد می شود.
- گریه های بی امان
از دیگر علائم زردی نوزاد، گریه های بی امان اوست. نوزادانی که زردی دارند، معمولا با صدای بلندی گریه می کنند و گاهی ممکن است دست از گریه برندارند.
قطعی ترین روش تشخیص زردی در کودکان چیست؟
در بخش قبلی به علائم زردی در کودکان اشاره کردیم. اما آیا می دانید قطعی ترین روش تشخیص زردی چیست؟ در صورتی که این علائم را در کودک خود مشاهده کردید باید فورا او را نزد پزشک متخصص ببرید تا به خوبی معاینه شود. تشخیص قطعی زردی فقط و فقط به عهده پزشک متخصص است. پزشک متخصص با تجویز آزمایش، سطح بیلی روبین خون نوزاد را بررسی می کند و سپس متناسب با سطح بیلی روبین درمان را آغاز می کند. اما آیا می دانید روش های درمان زردی در نوزادان چیست؟ در ادامه این روش ها را برایتان عنوان می کنیم
روش های درمان زردی در کودکان
اگر کودک شما زردی دارد و این موضوع توسط پزشک تشخیص داده شده است، شما می توانید از روش های درمانی متعدد برای برطرف کردن این مشکل استفاده کنید. البته روش درمانی برای برطرف کردن زردی، به شدت زردی بستگی دارد. اما در حالت کلی موارد زیر جزو روش های درمان زردی به حساب می آیند.
- استفاده از دستگاه زردی نوزاد
یکی از روش های درمان زردی کودکان، استفاده از دستگاه زردی یا همان ماورای بنفش است. شما می توانید این دستگاه را در منزل تهیه کنید و برای درمان کودک استفاده کنید و یا کودکتان را در بیمارستان بستری کنید تا تحت درمان قرار بگیرد. البته استفاده از دستگاه برای برطرف کردن زردی زمانی به کار می آید که شما سایر روش های دیگر را امتحان کرده باشید و به نتیجه ای نرسیده باشید. اما در حالت کلی قرار گرفتن در معرض اشعه ماورای بنفش دستگاه، باعث کاهش سطح زردی خون نوزاد می شود.
- اصلاح تغذیه مادر
برای کودکانی که با شیر مادر تغذیه می شوند، برای درمان زردی نیاز است که تغذیه مادر اصلاح شود. مادر باید از خوردن ادویه جاتی مانند زردچوبه خودداری کند. همچنین استفاده از مواد خوراکی و مواد غذایی مانند ماکارونی، گوشت قرمز، گردو، عسل، کاچی، موز و… برای مادرانی که شیر خودشان را به نوزادشان می دهند، ممنوع است. برای اصلاح تغذیه بهتر است مادر از عرقیجات طبیعی مانند عرق کاسنی، آب زرشک، آب انار، عرق ترنجبین و… استفاده کند. به طور کلی استفاده از عرقیاتی که طبع سرد و تری دارند باعث کمک به برطرف شدن زردی در کودکان می شود.
قرار دادن نوزاد در دستگاه برای درمان زردی
- حمام کردن
از دیگر روش های درمان زردی در نوزادان، حمام کردن است. اگر نوزاد شما زردی دارد، می توانید او را با عرق کاسنی یا عرق ترنجبین حمام کنید. از آنجایی که این عرقیجات ماهیت سردی دارند، باعث کاهش سطح زردی در خون نوزاد می شوند.
- تنظیم دمای منزل
خوب است تا بدانید اصطلاح زردی و یرقان از گرما و گرگرفتگی می آید. بنابراین اگر می خواهید میزان زردی در خون نوزاد شما پایین بیاید، از بالا بردن دمای منزل جدا خودداری کنید. بهترین دما برای نوزاد بین 24 تا 29 درجه سانتی گراد است. بنابراین اصلا نگران سرماخوردگی نوزادتان نباشید و سعی کنید دمای منزل را به این حد برسانید.
- استفاده از قطره بیلی ناستر
یکی دیگر از راهکارهای درمانی برای کاهش زردی نوزاد، استفاده از قطره بیلی ناستر است. این قطره که در تمام داروخانه ها موجود است و شما می توانید بدون تجویز پزشک از آن استفاده کنید، باعث پایین آمدن سطح بیلی روبین در خون نوزاد می شود. ابتدا بروشور محصول را به خوبی بخوانید و سپس این قطره را به نوزادتان بدهید.
- استفاده از شیرخشک
خوب است تا بدانید بیشترین مقدار بیلی روبین که عامل اصلی زردی در کودکان است، از طریق ادرار و مدفوع دفع می شود. همانطور که گفتیم نوزادانی که زردی دارند، در مکیدن ضعیف هستند. به همین علت ممکن است نتوانند به خوبی از شیر مادر تغذیه کنند. در این صورت بهتر است تا از شیرخشک به عنوان تغذیه کمکی استفاده کنید تا حجم ادرار و مدفوع کودکتان افزایش یابد و عامل زردی از بدن آنها دفع شود.
سخن پایانی
به طور کلی زردی در کودکان یکی از مشکلات بسیار شایع است. این مشکل تا جایی نگران کننده نیست که شما آن را پیگیری کنید و هرگز نسبت به آن بی تفاوت نباشید. در این بخش علائم، دلایل و راهکارهای درمان زردی را برایتان عنوان کردیم تا با استفاده از آنها زردی نوزادتان را از بین ببرید.
